Over Thijsse's Nederland

Het wiel in 1984

Het wiel in 2022.

Het Schoonrewoerdse wiel, hier Wiel van Bassa genoemd, op een ansichtkaart uit de jaren dertig.

In 1982 was het wiel vanaf de Diefdijk goed te overzien. Sindsdien is
de vegetatie dusdanig toegenomen en hoger geworden dat er vanaf
de dijk geen zicht meer op het wiel is. Slechts direct aan de oever is
er aan de oostelijke kant op sommige plaatsen nog enig zicht op het
Dordtsche Huis. De tijd lijkt er niettemin stil te staan.

Het Schoonrewoerdse wiel heeft een diepte van acht meter, is 13
hectare groot en is daarmee het grootste wiel in Nederland. Het is
in 1571 ontstaan bij een doorbraak van de Diefdijk; in 1573 volgde een
tweede doorbraak. De Diefdijk, die in 1284 is aangelegd, moet bij
een dijkdoorbraak in de Betuwe het lagergelegen weidegebied in het
westen beschermen tegen de hoger gelegen Betuwe in het oosten.
Lokale namen zijn het Wiel van Bassa en het Kruithofwiel. De eerste
naam is ontleend aan de familie Bassa die ooit vlak bij het wiel
een boerderij bewoonde. Kruithof verwijst naar de gelijknamige
zeventiende-eeuwse boerderij aan het wiel. Vlak bij het Kruithof ligt
het Dordtsche Huis, dat ooit het logement van het dijkcollege van de
Alblasserwaard was.