Over Thijsses Nederland

Doel

De publicatie ‘Een voorecht om in te leven’ behandelt alle afbeeldingen in de twee Verkade-albums: ‘Waar wij wonen’ uit 1937 en ‘Onze groote rivieren' uit 1938. De beide albums die in samenhang kunnen worden gezien, behandelen een deel van het landschap, de natuur en in mindere mate de steden van Nederland in de jaren dertig van de twintigste eeuw. Het album ‘Onze groote rivieren’ kan worden gezien als een verdere uitwerking van het eerste hoofdstuk van ‘Waar wij wonen’ waarin de grote rivieren een belangrijk rol spelen.

De auteur van beide werken, Jac. P. Thijsse, schetst een Nederland waar we nu slechts met verwondering van kunnen kennis nemen. Het doel van deze publicatie is in de eerste plaats om de locaties van de platen te benoemen. In een groot deel van de gevallen is de locatie overduidelijk, bijvoorbeeld als een afbeelding als titel ‘Kessel’, ‘Ruïne Grubbenvorst’ of ‘Nieuwe brug bij Nijmegen’ heeft. De albums bevatten echter ook een aantal afbeeldingen waarvan niet duidelijk is van welke locatie ze een weergave zijn. Voorbeelden die nog enigszins zijn te duiden, zijn ‘Waal met schepen’, ‘Stuwwerk in de Maas’ en ‘Hellegat met strekdam’. Het meest onbestemd zijn afbeeldingen als ‘Rivier met aalscholvers’, ‘Heide met goudplevieren’ of ‘Dijkhelling met bloemen’. Hierbij is getracht door literatuur- en archiefonderzoek, vergelijking met oude afbeeldingen en de hulp van kenners van het Nederlandse landschap de locaties te achterhalen. Verder wordt soms aandacht besteed aan een vergelijking van de situatie uit de tijd van de albums, dus de jaren dertig van de twintigste eeuw en de situatie nu.

Inhoud

Het eerste hoofdstuk, ‘De albums’, behandelt in vogelvlucht de inhoud van de twee albums en de reacties erop. In het tweede hoofdstuk, ‘De auteur en de illustratoren’, komen de auteur, Jac. P. Thijsse, en de illustratoren vader en zoon Rol en Jan Voerman jr. aan bod. De hoofdstukken drie en vier bevatten het onderwerp van deze publicatie, namelijk de duiding van de afbeeldingen: in hoofdstuk drie het album ‘Waar wij wonen’ en in vier ‘Onze groote rivieren’. In hoofdstuk vijf, ‘De afbeeldingen gezamenlijk bezien’, worden de platen uit beide albums vergeleken op inhoud. Bovendien wordt hier de geografische spreiding van de locaties gepresenteerd. Tot slot volgt het onderdeel ‘Dat was Nederland’. De publicatie wordt afgesloten met een literatuurlijst, verantwoording van de afbeeldingen, een korte tekst over de auteur, een colofon en een notenapparaat met ca. 250 noten.

Uitvoering

De bijgevoegde versie is een demoversie van lage kwaliteit en heeft niet de definitieve opmaak. Deze demo dient alleen om een indruk te krijgen van het uiteindelijke product. De publicatie wordt uitgevoerd in een liggend formaat, ongeveer 28 × 22 cm, 170 pagina’s, volledig in kleur.

Comité van Aanbeveling

Er is een Comité van Aanbeveling ingesteld. De leden van dit comité zijn allen liefhebbers van de Verkade-albums. Het comité bestaat uit:

– Rob Buiter, wetenschapsjournalist en o.a. hoofdredacteur 'De Levende Natuur'
– Daphne Maas, directeur Voerman Stadsmuseum Hattem
– Dik van der Meulen, schrijver, werkt o.a. aan een biografie van Thijsse
– Jelle Reumer, schrijver, voormalig directeur van Het Natuurhistorisch in Rotterdam, columnist Vroege Vogels en Trouw
– Maarten van Rossem, emeritus hoogleraar universiteit Utrecht.

Met dank aan

Op deze plaats moet zeker worden vermeld dat ik van velen hulp en ondersteuning heb gehad. Op financieel gebied dienen de erven Rol en Voerman jr. worden genoemd. Zij maakten om niet het gebruik van de afbeeldingen mogelijk. Het Zaans Museum stelde voor een gering bedrag foto's van de originele afbeeldingen ter beschikking.

Inhoudelijk fungeerde Frans Beekman als onontbeerlijk klankbrord. Hij voorzag mij van advies en raad en, misschien nog wel belangrijker, hij hield mij op koers. Verder was Gerard Ouweneel voor de locatieduiding steun en toeverlaat. In technische en creatieve zin was Jaap Wolters, die de opmaak en vormgeving doet, een gouden greep.

Update crowdfunding

Deze uitgave verschijnt in eigen beheer. Zoiets is begrotelijk. Daarom is op 5 mei 2022 op de website van Voordekunst een crowdfundingsactie gestart om een deel van het benodigde geld bij elkaar te brengen.

Op 4 juni, 23:59 uur is de crowdfundingsactie geëindigd. Er is een bedrag van € 4.188 opgehaald. Voorwaar een mooi resultaat, waarvoor alle donateurs hartelijk worden bedankt. Ook de organsiatie van Voordekunst verdient alle lof voor hun mooie infrastructuur en hun waardevolle suggesties.

Zie bij Voordekunst de pagina 'Een voorrecht om in te leven'.